สะเก็ดเงิน:ความรู้สำหรับผู้ป่วย

ความรู้เรื่อง...โรคสะเก็ดเงิน

>> 1. โรคสะเก็ดเงินคืออะไร

            โรคสะเก็ดเงินเป็นโรคผิวหนังอักเสบเรื้อรังที่พบบ่อย มีชื่อภาษาอังกฤษว่า "Psoriasis” ลักษณะรอยโรคเป็นผื่นแดงนูนหนา มีสะเก็ดสีขาวลอกเป็นขุยจำนวนมาก เป็นๆ หายๆ

>> 2. โรคสะเก็ดเงินติดต่อหรือไม่

            โรคสะเก็ดเงินไม่ติดต่อเนื่องจากไม่ได้เกิดจากเชื้อแบคทีเรียหรือเชื้อรา ดังนั้นผู้ที่อยู่ใกล้ชิดผู้ป่วยจึงไม่ต้องกังวลที่จะติดโรคนี้

>> 3. ทำไมจึงเป็นโรคสะเก็ดเงิน

            ในปัจจุบันสาเหตุที่แน่ชัดยังไม่ทราบ แต่มีหลักฐานสนับสนุนว่าน่าจะเกิดจากความบกพร่องของระบบอิมมูน ร่วมกับความผิดปกติของสารพันธุกรรมกระตุ้นให้เซลล์ผิวหนังเจริญเร็วกว่าปกติ จากที่ใช้เวลา 28-30 วันในการเจริญเต็มที่และหลุดลอกไป แต่ในผู้ป่วยสะเก็ดเงินวงจรนี้จะลดลงเหลือเพียง 2-3 วัน ทำให้ผิวหนังมีการหนาตัวขึ้นและมีสะเก็ดจำนวนมาก

>> 4. โรคสะเก็ดเงินพบบ่อยแค่ไหน

            โรคสะเก็ดเงินพบประมาณร้อยละ 1-2 ของประชากรทั่วโลก ผู้ชายและหญิงมีโอกาสเป็นโรคนี้ใกล้เคียงกัน ผู้ป่วยส่วนใหญ่จะมีอาการเมื่ออายุระหว่าง 20-30 ปี สำหรับประเทศไทยยังไม่มีการศึกษาถึงอุบัติการณ์ และความชุกของโรคในประชากรทั่วไป จากสถิติผู้ป่วยที่มาตรวจที่แผนกผิวหนังของโรงพยาบาลใหญ่ในกรุงเทพฯพบได้ประมาณ 10%

>> 5. การวินิจฉัยโรคสะเก็ดเงินทำได้อย่างไร

            แพทย์สามารถวินิจฉัยโรคสะเก็ดเงินได้จากการตรวจรอยโรคของผู้ป่วย ไม่ต้องการการตรวจเลือด หรือการตรวจทางห้องปฏิบัติการณ์ อื่น ๆ ในกรณีพิเศษที่พบน้อยมากคือรอยโรคมีลักษณะต่างไปจากรอยโรคมาตรฐาน อาจต้องทำการตัดตัวอย่างผิวหนังไปตรวจทางพยาธิวิทยา

>> 6. ผื่นสะเก็ดเงินมีกี่แบบ

            รอยโรคสะเก็ดเงินที่พบบ่อยที่สุดคือ มากกว่า 80% ของผู้ป่วย มีลักษณะเป็นผื่นแดงนูนหนารูปร่างกลม และมีสะเก็ดจำนวนมากนอกจากนี้ยังพบผื่นผิวหนังได้อีกหลายลักษณะ คือ

                        - ผื่นขนาดเล็ก ๆ เป็นตุ่มนูนแดงมีขุยกระจายทั่วไป

                        - บริเวณลำตัวและแขนขา

                        - ผื่นเป็นตุ่มหนองตื้นบนรอยโรคสีแดง

                        - ผื่นแดงอักเสบบริเวณซอกรักแร้ ซอกขา

                        - ผื่นแดงลอกทั้งตัว

>> 7. ผื่นสะเก็ดเงินพบบริเวณใด

            ตำแหน่งที่พบบ่อยได้แก่ หนังศีรษะ ผิวหนังที่มีการเสียดสี แกะเกา  เช่น ศอก, เขา, ลำตัว ก้นกบ แต่ก็สามารถพบได้ทุกแห่งของร่างกาย ได้แก่ เล็บ ฝ่ามือ ฝ่าเท้า อวัยวะเพศ เป็นต้น

การกระจายของผื่นมักจะ เท่ากันทั้ง 2 ข้างของร่างกาย

>> 8. ใครมีโอกาสเป็นสะเก็ดเงินได้บ้าง

            การคาดการณ์ว่าจะเกิดสะเก็ดเงินหรือไม่สามารถ ทำได้แม่นยำผู้ป่วยสะเก็ดเงิน 1 ใน 3 จะมีประวัติญาติเป็นสะเก็ดเงินด้วย แต่การเกิดโรคไม่ขึ้นกับปัจจัยทางพันธุกรรมเพียงอย่างเดียว

>> 9. โรคสะเก็ดเงินจะกําเริบได้จาก สาเหตุใดบ้าง

            สิ่งแวดล้อมที่มีหลักฐานว่ากระตุ้นโรคสะเก็ดเงิน ได้แก่การเสียดสี การกระทบกระแทก แกะเกา บาดแผล ปัจจัยทางจิตใจ และสังคม เช่น ความเครียด การดื่มเหล้า โรคติดเชื้อ คออักเสบ สารเคมีบางชนิด เช่น ยาลดความดันชนิดต้านเบต้า ยาจิตเวช เช่น Lithium, ยาต้านมาเลเรีย

เป็นต้น

>> 10. โรคสะเก็ดเงินมีอาการอื่น นอกจากผื่นผิวหนังหรือไม่

            ข้ออักเสบจากโรคสะเก็ดเงินพบได้ประมาณ 1 ใน 4 ของผู้ป่วย และมักพบความผิดปกติของเล็บร่วมด้วย อาการปวดข้อคล้ายโรคปวดข้อรูมาตอยด์ แต่อาการรุนแรงน้อยกว่า ข้อและเนื้อเยื่อรอบๆ ข้อจะมีการอักเสบบวก หากไม่ได้รับการรักษาที่ถูกต้องจะมีการทำลาย ของข้อ และทำให้ข้อผิดรูปถาวรได้ ดังนั้นหากผู้ป่วยมีอาการปวดข้อควรปรึกษาแพทย์ทันที

>> 11. การดำเนินโรค

            โรคสะเก็ดเงินเป็นโรคเรื้อรังมีอาการเห่อและสงบ สลับกันไป ระยะเวลาโรคสงบอาจสั้นเป็นสัปดาห์ หรือ ยาวนานได้หลายปี ส่วนใหญ่โรคจะสงบจากการได้รับการ รักษาที่เหมาะสมและการหลีกเลี่ยงปัจจัยกระตุ้นที่กล่าวข้างต้น

>> 12. การรักษาโรคสะเก็ดเงิน

            การรักษาและดูแลตนเองอย่างถูกต้อง โดยอาศัยความร่วมมือระหว่างแพทย์และผู้ป่วยจะสามารถควบคุมโรคให้สงบได้นาน และทำให้ผู้ป่วยมีชีวิตในครอบครัว และสังคมอย่างมีความสุข แม้ปัจจุบันยังไม่มีการรักษาใด ที่ทำให้โรคสะเก็ดเงินหายขาดได้